Erbo-dóu-mau-de-dènt
Hyoscyamus niger
Solanaceae
Àutri noum : Jusquiam-negre, Erbo-de-bregand, Erbo-de-mort, Endourmidouire, Erbo-de-dènt.
Nom en français : Jusquiame noire.
Descripcioun :L'erbo-dóu-mau-de-dènt es uno planto devengudo pu raro qu'à passa tèms emé l'esvalimen dis escabot de fedo. D'efèt trachis proche di jasso ounte soubro proun de femié. Autramen es eisado de recounèisse emé si poulìdi flour di dos coulour.
Usanço :"L'ai agu ramassado, i'avié pas de dentisto coume i'a aro, e se sounavian coume acò... Alor metian la grano sus de braso, se brulavo, fumavo e metian uno bolo vuejo dessus, à l'envers, pèr que lou fum rentrèsse bèn, lou tournavon e i vieujavon d'aigo boulènto dedins, e fasian uno fumigacioun. Ero rare que lou mau de dènt passèsse pas", L. Saunier in O. Madon, op.cit. p. 109.
Port : Grando erbo
Taio : 20 à 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Hyoscyamus
Famiho : Solanaceae
Coulour de la flour :
Jauno Vióuleto
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco :
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
- Jasso
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Hyoscyamus niger L., 1753
Erbo-di-mousco(-di-fueio-luencho)
Epipactis distans
Orchidaceae
Nom en français : Epipactis à feuilles distantes.
Descripcioun :Aquesto erbo-di-mousco trachis en mountagno subretout dins li pinèdo à pin-gavot. Es uno planto rèdo e drecho que porto de fueio de 30 à 70 mm, espassejado, un pau redouno e subretout dreissado contro la cambo à 30-60°. Lou bout de la labreto (epichile) èi blanc alor qu'avans èi marroun (ipochile). Li tepalo d'en dedins soun pulèu un pau roso. Poudèn apoundre que li poulinìo parton en douliho après quàuqui ouro (mai pas dessuito).
Usanço :Lis erbo-di-mousco podon servi à sougna li plago e à neteja (detergènto).
Port : Grando erbo
Taio : 30 à 100 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Epipactis
Famiho : Orchidaceae
Ordre : Asparagales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 14 à 16 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 800 à 2200 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Pinedo
- Bos caud
- Óuriero de bos
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Éuropenco-Sud
Ref. sc. : Epipactis distans Arv.-Touv., 1872
(= Epipactis helleborine subsp. orbicularis (K.Richt.) E.Klein, 1997 )